Khi "khai quật" mấy thư viện cũ của nhiều nhiều tác giả và những người ham đọc nhất nhì trong lịch sử nhân loại, người ta hay tìm thấy một thứ. Đó là Marginalia. Nghe giống bơ thực vật (Magarine), nhưng còn thơm hơn thế. Chụp lấy một cái bánh mì đã nướng 🥪và đọc cùng MindTriibe nào.

E hèm.

Marginalia

là những dòng ghi chú hoặc vẽ vời, nguệch ngoạc hoặc thẳng thớm được viết hay vẽ ngoài lề sách.

Đấy, chỉ cần bạn viết LOL vào lề sách, ngay đoạn khiến bạn đang cười sằng sặc khi đọc, là bạn vừa tạo nên một cái Marginalia rồi.

Thật mà.

Và, bạn có thể tạo Marginalia bằng cách comment ở bất cứ đâu trong bài viết này đấy.

Hũ bơ cung cấp năng lượng cho lịch sử

Nếu Commonplace Book là cỗ máy thời gian của bạn thì Marginalia là năng lượng để chạy cỗ máy đó.

Đôi khi ta highlight, tô lấy tô để như cố sưu tầm một vài câu quote hay sau đó lật lại thì quên béng mất: Lúc đấy nghĩ gì mà lại tô vàng câu này nhỉ? Chỉ khi có ghi chú của bạn, câu highlight đấy mới có ý nghĩa. Marginalia sẽ giúp bạn gợi nhớ.

Marginalia còn giúp bạn ... đi vào lịch sử. Khi người ta muốn tìm hiểu bạn đã nghĩ gì khi đọc một cuốn sách, đây sẽ là nguồn tư liệu hết sức thú vị.

Trong hơn 3000 cuốn sách mà tiểu thuyết gia Graham Greene, tác giả cuốn Người Mỹ trầm lặng, để lại tràn ngập những dòng chữ tí hon, được viết tỉ mỉ bên lề của bất kì cuốn sách nào được tìm thấy. Ông ghi về bất cứ thứ gì: tóm tắt một đoạn văn, những câu chuyện nhỏ xíu hay những mẩu hội thoại ngắn.

Ferma viết bảo "tôi biết một cách cực khéo chứng minh định lý này nè nhưng lề cuốn sách này không đủ" khiến người ta đổ xô đi chứng minh.

https://en.wikipedia.org/wiki/Fermat's_Last_Theorem#/media/File:Diophantus-II-8-Fermat.jpg à nhưng đây không phải sách ổng viết lên đâu, đây là sách con ổng xuất bản sau khi Ferma mất. Trang này đã bao gồm phần ghi chú của Ferma.

https://en.wikipedia.org/wiki/Fermat's_Last_Theorem#/media/File:Diophantus-II-8-Fermat.jpg à nhưng đây không phải sách ổng viết lên đâu, đây là sách con ổng xuất bản sau khi Ferma mất. Trang này đã bao gồm phần ghi chú của Ferma.

Sir Isaac Newton viết bút máy lên lề sách đây:

https://janeaustensworld.files.wordpress.com/2011/07/isaac_newton-marginalia.jpg

https://janeaustensworld.files.wordpress.com/2011/07/isaac_newton-marginalia.jpg

Oliver Sacks, một bác sĩ nổi tiếng với kho tác phẩm đồ sộ của mình cũng là một tay "ăn" Marginalia có hạng. Ổng viết tràn hết ra sách của người khác. Thậm chí còn lật ngược sách lại để viết.

Oliver Sacks’ copy of “Cartesian Linguistics,” by Noam Chomsky.Credit...Bill Hayes
https://static01.nyt.com/images/2018/08/29/opinion/29hayesAB/29hayesAB-superJumbo.jpg?quality=90&auto=webp

Oliver Sacks’ copy of “Cartesian Linguistics,” by Noam Chomsky.Credit...Bill Hayes https://static01.nyt.com/images/2018/08/29/opinion/29hayesAB/29hayesAB-superJumbo.jpg?quality=90&auto=webp

Nếu từng đọc sách cũ, chắc Marginalia từng để lại cho bạn một sự vương vấn lạ kì.

Yet the one I think of most often, 

the one that dangles from me like a locket, 

was written in the copy of Catcher in the Rye

I borrowed from the local library

one slow, hot summer. 

I was just beginning high school then,

reading books on a davenport in my parents' living room,

and I cannot tell you

how vastly my loneliness was deepened,

how poignant and amplified the world before me seemed, 

when i found on one page

A fee greasy looking smears

and next to them, written in soft pencil- 

by a beautiful girl, I could tell,

whom I would never meet-

'Pardon the egg salad stains, but I'm in love.'